Adaptieve leersystemen, tijd voor een doorbraak!
Als we leren, lijkt het vaak of we nog in de twintigste eeuw leven. Onderwijzen en opleiden is in de meeste gevallen nog massaproductie, niet aangepast aan de persoonlijke behoeftes, leerdoelen en manier van leren.
In de 21e eeuw is zo ongeveer alles wat we doen veranderd onder de invloed van technologie. Kopen, bestellen, navigeren, bankieren, communiceren… Niets gaat meer hetzelfde. Slimme apparaten en software maken ons dagelijks leven niet alleen efficiënter, maar vaak ook leuker. Maar als we leren, lijkt het vaak of we nog in de 20e eeuw leven.
Onderwijzen en opleiden is in de meeste gevallen massaproductie, niet aangepast aan de persoonlijke behoeftes, leerdoelen en manier van leren. Met een vaste toets aan het einde, in plaats van tussentijdse toetsmomenten die gebruikt worden om het leerproces te optimaliseren. Het is tijd dat producenten van educatief materiaal gaan beseffen dat het anders kan en anders moet. Dat je niet meer van leerlingen en studenten kunt verlangen dat ze zich aanpassen aan de lesstof, maar dat die lesstof zich moet aanpassen aan hen.
De gevestigde orde kijkt toe
Het is spijtig om te zien dat anno 2016 slechts een handvol partijen de educatieve mogelijkheden van moderne technologie volledig omarmt. Initiatieven van bijvoorbeeld TopiaTeam, Blink Educatie en Oefenweb laten overtuigend zien dat educatieve apps leren efficiënter, effectiever en leuker maken. Zij introduceren succesvol toepassingen die leren rekenen, spellen of typen niet alleen superleuk maken, maar die bovendien lesstof en leerproces slim afstemmen op iedere individuele leerling.
Opvallend is dat het vaak de nieuwkomers zijn die de grootste stappen op dit gebied zetten, net als in veel andere markten. Nieuwe bedrijven waarvoor ‘digitaal’ geen keuze is, maar de norm. En waar alles draait om slimme technologie, interactieve content en data. Terwijl de gevestigde orde toekijkt hoe ze met grote vaart ingehaald wordt…
Zelf vorm geven aan je leerproces
De mogelijkheden om met behulp van computertechnologie educatie op maat aan te bieden zijn enorm. Adaptieve leersystemen passen de lesstof en de presentatie van die lesstof aan op de leerbehoefte van de leerling, gebaseerd op persoonlijke voorkeuren en gedragingen in het systeem. Dat resulteert in een betere en effectievere leerervaring. De leerling is niet meer een passieve ontvanger van informatie, maar geeft zelf actief vorm aan het eigen leerproces.
Adaptief leren is geschikt voor scholen, maar ook voor opleidingsinstituten en zakelijke trainingen en cursussen. De toevoeging van adaptieve e-learning software aan het onderwijs is een volgende stap in blended learning, waarbij fysiek en digitaal onderwijs elkaar aanvullen en versterken.
Voor Blink Educatie ontwikkelde Inspire een intelligente, adaptieve werkwoordspellingsapp.
Leren op maat door learning analytics
Wat een adaptief leersysteem toevoegt aan de educatie? Een heleboel! Doordat iedere activiteit van een leerling in het systeem wordt vastgelegd, ontstaat een grote hoeveelheid data waar inzichten over het leerproces van die persoon in verborgen liggen. Met learning analytics kan naar trends en verbanden in de data gezocht worden die voor het blote oog onzichtbaar zijn.
Inzichten die het leersysteem direct weer kan gebruiken om het niveau van vragen aan te passen of bepaalde onderdelen te benadrukken. Of om de vorm van de vragen (bijvoorbeeld grafisch of tekstueel) aan te passen aan de leerstijl van de leerling. Het systeem zit daarmee steeds precies op de grens van wat een leerling aankan (‘zone van naaste ontwikkeling’), zodat die genoeg vragen goed kan beantwoorden maar wel voldoende uitgedaagd blijft (positive reinforcement).
Machine learning
Je kunt nog een stap verder gaan door patronen te zoeken in de gegevens van grote groepen personen over het leergedrag en de effectiviteit van het leerproces. Met behulp van machine learning leert het systeem van experts om oorzaken en verbanden te ontdekken in het leerproces, om die kennis vervolgens toe te passen op enorme hoeveelheden data. Met deze technologie kan het systeem bijvoorbeeld de opbouw en volgorde van vragen per leerling optimaliseren.
Misschien niet zo bijzonder als je kinderen topografie wil leren, maar denk eens aan het leren van een taal. Daarbij is het leerproces zo ‘fuzzy’ dat machine learning een enorme verbetering kan betekenen. Met behulp van machine learning zijn al geweldige resultaten bereikt in bijvoorbeeld de gezondheidszorg, met het stellen van diagnoses op basis van informatie uit patiëntendossiers.
Meer over Inspire
Niet het goede klimaat?
Hoe komt het dat onderwijs en educatie zo achterlopen in het toepassen van technologie ten opzichte van andere branches? Daar zijn diverse oorzaken voor aan te wijzen. Het onderwijs is sterk gedecentraliseerd. Er zijn heel veel scholen en nog veel meer docenten. Het ontwikkelen van adaptieve leersystemen vergt flinke investeringen die niet door een enkeling gedragen kunnen worden. Zelfs voor hele grote onderwijsorganisaties zijn projecten op dit gebied vaak te kostbaar en complex.
Het volwassenheidsniveau van de IT kennis en infrastructuur van veel onderwijsinstellingen is bovendien laag, waardoor implementatie en adoptie van nieuwe leersystemen vaak moeizaam verlopen. Zo’n verandering vraagt ook om een cultuur en manier van denken die je niet overal aantreft bij educatieve uitgeverijen en producenten van onderwijsmateriaal. Al met al dus niet een klimaat voor snelle technologische innovaties.
Traditionele manier van werken
De manier waarop onderwijsmethoden ontwikkeld en aangeboden worden, draagt ook niet bij aan snelle vernieuwing. Waar in veel branches producten en diensten inmiddels as a service (in abonnementsvorm) worden aangeboden, is het gros van de lesmethodes nog steeds gebaseerd op kopen en over vele jaren afschrijven. Een model dat het onmogelijk maakt om voortdurend, in kleine stappen, verbeteringen en vernieuwingen toe te voegen. Een manier van werken die in de wereld van software ontwikkeling allang heeft afgedaan.
Leerzame experimenten in co-creatie
Excuses genoeg om adaptief leren te blijven zien als een mooie toekomstdroom. Maar het wordt tijd om nu echt in actie te komen. Anders leven we straks in een wereld waar leerlingen thuis voor alles een slimme app hebben en op school nog steeds op de oude manier les krijgen. Dat is toch ondenkbaar? Dus geen excuses meer, maar aan de slag met het ontwikkelen van adaptieve educatieve software. In co-creatie tussen onderwijsinstellingen, docenten, leerlingen/studenten, producenten van onderwijsmateriaal en – niet te vergeten – experts in software ontwikkeling, big data en analytics.
Niet met een big-bang, maar via leerzame experimenten waarbij kleine onderdelen van een lesmethode worden gedigitaliseerd en gepersonaliseerd. In nauwe afstemming met docenten. Welke onderdelen kun je goed automatiseren en welke zijn daar minder geschikt voor? En welke inzichten wil je als docent uit het leersysteem kunnen halen?
Zoek de blue ocean
Ga je aan de slag met de digitale innovatie van je lesmethodes? Volg dan het voorbeeld van andere organisaties en plaats die ontwikkeling aan de randen van je organisatie of zelfs erbuiten. Succesvol innoveren doe je het beste in een ‘blue ocean’.
Zorg bovendien dat je initiatieven specifiek genoeg zijn. De benodigde adaptiviteit voor leren rekenen op de basisschool is anders dan voor natuurkunde op het VWO. En voor bijvoorbeeld de bijscholing van ziekenhuisverplegers stel je weer hele andere eisen. Probeer dus niet één generieke oplossing voor álles te maken, maar definieer heel precies de eisen en wensen voor jouw specifieke doelgroep. Zo krijgt iedereen precies het onderwijs dat hij verdient!
In opdracht van Blink Educatie bouwde Inspire een intelligente, adaptieve werkwoordspellingsapp.
Ben je nieuwsgierig welke mogelijkheden e-learning jouw organisatie kan bieden?